Η Τζιβανοπουλίνα

Πηγή: Σελίδα του Βαγγέλη Μητράκου στο Facebook

Στις 26 Νοεμβρίου 1943 οι Γερμανοί εκτέλεσαν 118 Σπαρτιάτες στο Μονοδέντρι. Ανάμεσά τους 4 από τα 5 αδέρφια Τζιβανόπουλους (ο 5ος , ο Αριστείδης, γλίτωσε γιατί δεν ήταν στη Σπάρτη. Η Μάνα τους, όσο έζησε, έστρωνε τα κρεβάτια τους το βράδυ και τα ξέστρωνε το πρωί. Ο Σταύρος Ψιμογεράκος, εξόριστος στην 7ετία στη Λέρο, έγραψε για τη Μάνα Τζιβανοπουλίνα τούτο το ποίημα. Δεν ξέρω αν θ' αντέξετε να το διαβάσετε χωρίς να κλάψετε!


Η Τζιβανοπουλίνα

Τί έχεις κυρά κι είσαι αχαμνή και είσαι λυπημένη;
Τί έχεις κι είσαι ξεμάλλιαστη και μαυροφορεμένη;
Τί έχεις και πήρες τα βουνά και τρέχεις στα δρολάπια
και δρασκελάς τα διάσελα και δρασκελάς τους λόγγους;
Μην είσαι χαροκτύπητη, χαροκυνηγημένη;
Μην είσαι η Τζαβέλαινα, μην είσαι η Μπουμπουλίνα;
Ξεσφάλισε το στόμα σου το λόγο σου αρχίνα.

Δεν είμαι η Τζαβέλαινα, δεν είμαι η Μπουμπουλίνα.
Μια μάνα είμαι, Σπαρτιάτισσα, η Τζιβανοπουλίνα.
Το Μονοδέντρι θα διαβώ, θα βγω ψηλά στη χούνη
Να συναντήσω τον γιατρό, τον Χρήστο τον Καρβούνη
κι άλλους πολλούς γέρους και νιους, λεβέντες ΕΑΜΙΤΕΣ
και τους δικούς μου τέσσερους λεβέντες ΕΠΟΝΙΤΕΣ,
που σκότωσαν οι Γερμανοί κι οι ταγματασφαλίτες.

Για τούτο πήρα τα βουνά, ματάκια μου και φως μου,
γιατί έχασα το είναι μου και το συλλοϊκό μου.
Τους έπεσα γονατιστή τους φίλησα τα πόδια,
από τα τέσσερα παιδιά ν' αφήσουνε το ένα.
Και οι προδότες μου είπανε, έμπα και διάλεξέ το.

Ποια σκύλα μάνα είν' αυτή που τα παιδιά διαλέγει,
να κάνει βήμα στο σωρό να μπει και να διαλέξει;
Ποιόνε να αφήσω στο σωρό και ποιον να διαφεντέψω;
Το πρωτοπαίδι ή το στερνό; Το δεύτερο ή το τρίτο;
Που όλα και τα τέσσερα καρδιά μου είναι και αίμα;

Όρος βαρύς όρος σκληρός
μπροστά γκρεμός βαθύς γκρεμός
φαράγγι από ξωπίσω
ποιόνε να αφήσω στη σφαγή
και ποιόνε να κρατήσω;

Δεν είναι γλέντι η ζωή κι ο θάνατος παιχνίδι
Η τρέλα τα συλλοϊκά τρυπάει σα μαύρο φίδι.
Σαν πικραμένη Παναγιά, Αρτέμιδα όρθια τ’ αψήλου
ορθώνω ίσιο το κορμί και στους προδότες λέω:

Εγώ δεν ξεδιαλέω!
Πάρτε τους και τους τέσσερους
χαλάλι της πατρίδας
της λευτεριάς της ακριβής
να γίνουν ηλιαχτίδα.

Μοιρολογάει η Αράχοβα, ο Μάλεβος δακρύζει
κι ο Πενταδάχτυλος σεμνά, σκύβει και γονατίζει ,
το Μονοδένδρι προσκυνά.
Τ' αηδόνια βουβαθήκανε, δεν κελαηδούν στο ρέμα,
βάφτηκε ο ήλιος κόκκινος έγινε ο ήλιος αίμα.

Αν τύχει ξένε και διαβείς και πας κατά τη Σπάρτη,
πες στους προδότες να χαθούν, να πέσουν στον Ευρώτα,
για να ξεπλύνουν την ντροπή που δώκανε στη Σπάρτη.
Αν τύχει ξένε και διαβείςκαι πας στις Θερμοπύλες,
στο Λεωνίδα ιστόρησε , ξένε αυτά που είδες.
Του στέλνουν χαιρετίσματα οι έλατοι, οι κέδροι,
τα νέα Σπαρτιατόπουλα από το ΜΟΝΟΔΕΝΤΡΙ

(Παρθένι Λέρου , 26-11-1969)
ΣΤΑΥΡΟΣ Σ. ΨΙΜΟΓΕΡΑΚΟΣ

Δεν ξεχνάμε σαν σήμερα 26/11/1943, οι Γερμανοί εκτελούν 118 Λάκωνες στο Μονοδένδρι

 Πριν από 72 χρόνια οι Γερμανοί κατακτητές και οι «Έλληνες» συνεργάτες τους εξόντωναν στο Μονοδέντρι, τον ανθό της λακωνικής αντιστασιακής κοινωνίας.

Ανάμεσα στα 118 κορμιά που θέρισαν τα πολυβόλα των ναζί, ολόκληρες οικογένειες, ανήλικα παιδιά και μία γυναίκα. Οι 89 ήταν Σπαρτιάτες, οι υπόλοιποι από τη γύρω περιοχή.

Είναι η κατοχική περίοδος, που τα ολοκαυτώματα παίρνουν μαζικές διαστάσεις. Οι εκτελέσεις κατά μονάδες και δεκάδες δίνουν τη θέση τους σε δολοφονίες κατά εκατοντάδες, ακόμη και χιλιάδες! Όπως στην ασύλληπτη γι ανθρώπινο νου ανθρωποθυσία των Καλαβρύτων λίγο αργότερα.

Στη Λακωνία, στην Αρκαδία και στη Μεσσηνία από το φθινόπωρο του 1943 η αιματηρή τρομοκρατία είχε πάρει μορφή πραγματικής σφαγής.

Μία από τις συγκλονιστικότερες περιγραφές, στηριγμένη σε μαρτυρίες για το «δόλιο Μονοδέντρι» στα χρόνια, που ακολούθησαν, έχει δώσει ο Ε. Μαχαίρας (ο κατοπινός πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγους Αθηνών) από τους αντιστασιακούς της περιοχής:

Μπροστά στο απόσπασμα
«Όταν τα εκτελεστικά αποσπάσματα άρχισαν το φρικτό τους έργο και οι 118 όμηροι αγκαλιάζονταν για τελευταία φορά, ο Γιατράκος (δικηγόρος και φιλελεύθερος πολιτικός) στράφηκε στους συντρόφους του κι έβγαλε τον τελευταίο λόγο της ζωής του...

Τη δραματική εκείνη στιγμή η δόξα άγγιζε το πρόσωπο ενός άλλου ήρωα. Το γλυκό πρόσωπο του αθάνατου Χρήστου Καρβούνη.

Γιατρός εξαίρετος, σπουδαγμένος στη Γερμανία, που έδινε στους αρρώστους του ζωή απ τη ζωή του... σκέφτηκε μέσα στην ασύλληπτη τραγικότητα του μακελειού ότι ανάμεσα στους 118 ήταν παιδιά ανήλικα, τέσσερα αδέλφια από μια οικογένεια (Τζιβανόπουλοι) και τρία από δύο άλλες (Αλεμαγκίδη και Κεχαγιά).

Παρακάλεσε τους Γερμανούς να μη σκοτώσουν τα ανήλικα παιδιά... Το μόνο που γινότανε του απάντησαν, ήτανε να γλιτώσει ο ίδιος... Τους έβρισε... Εκείνος, όμως, διάλεξε τον δοξασμένο θάνατο. Τον γάζωσαν με λύσσα οι Γερμανοί και έτσι δεν έμεινε πια όρθιος ούτε ένας».

Ανάμεσα στους ήρωες που έπεσαν για τη λευτεριά ο διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας Σπάρτης (Α. Ζερβομπεάκος), δικηγόροι (Φικιώρης, Σάλμας, Αλεμαγκίδης, Θεοφίλης), καθηγητές (Χίος, Παπαδάκος, Κουτρουμάνος), δημοσιογράφοι (Τριήρης, Γκουζούλης), πατεράδες και γιοι (Τζιβανόπουλος, Αλεμαγγίδης, Ανδριτσάκηες, Παπαστάθης, Σταυράκος...), επαγγελματίες, άνθρωποι του μόχθου, τσοπάνηδες, αλλά και μία γυναίκα (Βασιλική Μαρινάκη). Κάθε σπίτι και νεκρός...

Όλοι αυτοί που θα στελέχωναν την τοπική κοινωνία μετά την απελευθέρωση έγραφαν με το αίμα τους ξανά το επίγραμμα του Σιμωνίδη: «Ω ξειν αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα...».

Μασκοφορεμένοι προδότες
«Μέσα σ' αυτούς είχα τον άντρα μου και τον αδελφό μου. Είμαι περήφανη γι αυτό. Οι 118 μάρτυρες ήταν οι διαλεκτοί της Εθνικής Αντίστασης στον τόπο μας. Γι αυτό έξοχα τους ξεχώρισαν μέσα στη νύχτα οι μασκοφορεμένοι προδότες και τους παρέδωσαν στους φασίστες επιδρομείς. Πίστεψαν πως ο λαός θα ήταν αδύνατο ν αγωνιστεί και να νικήσει χωρίς αυτούς. Μα γελάστηκαν...» (μαρτυρία της Λίνας, γυναίκας του μάρτυρα Γ. Γιατράκου, που «θέρισαν» στο Μονοδέντρι).

Προαποφασισμένη η μοίρα τους
«Την προηγούμενη της τραγικής εκτελέσεως... ο Γερμανός διοικητής της Γκεστάπο Τριπόλεως ταγματάρχης Μπόσελ μάς είπε στο γραφείο του, όπου πήγαμε μαζί με τη Φανή Κουτσονικόλη: - Έχετε πολλούς εχθρούς. Οι κατηγορίες και οι αποκαλύψεις που μας έδωσε το Ελληνικό Φρουραρχείο Σπάρτης (το δωσίλογο Τάγμα Ασφαλείας «Λεωνίδας») είναι σοβαρές και οι δικοί σας δεν πρόκειται να βγουν. Μην ελπίζετε... » (μαρτυρία της Πότας Βουλούκου, αδελφής του εκτελεσμένου Πέτρου).

1943
Εκτός από το Μονοδέντρι άλλους τρεις τόπους μαρτυρίου γνώρισε η Λακωνία στα τέλη του 1943. Στην Ανδρίτσα (45 εκτελεσμένοι στις 6 Δεκεμβρίου), στον Πασσαβά (άλλοι 49 στις 7-8 Δεκεμβρίου), στη Μεγαλόπολη (25 εκτελεσμένοι στις 10 Δεκεμβρίου).

1944
Ακόμη πιο μακρύς ο κατάλογος όσων έπεσαν από τις αρχές έως το καλοκαίρι του 1944. Ενδεικτικά: Μονοδέντρι (50 τον Μάρτιο), Σπάρτη (Απρίλιος-Μάρτιος 244), Α. Δημήτριος, Ζούπαινα, Σουστιάνοι (40 τον Ιούνιο), Πάνιτσα -Σκαμνάκι-Γύθειο (77 το καλοκαίρι)...

1941-1944
Τα χρόνια της κατοχής εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς κατακτητές και τους ταγματασφαλίτες στην περιοχή περίπου 1.270 πατριώτες (τα στοιχεία παραθέτει ο Γ. Ρουμελιώτης). Ο αριθμός, ελλείψει στοιχείων, πρέπει να είναι αρκετά μεγαλύτερος.

Η ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΦΑΓΗ
Τα γεγονότα πριν και μετά τον αφανισμό

Τι προηγήθηκε: Ενώ το αντάρτικο φουντώνει και έχουν συγκροτηθεί τα προδοτικά Τάγματα Ασφαλείας, στις 22-23 Οκτώβρη 1493, οι Γερμανοί κατακτητές και οι Έλληνες συνεργάτες τους προχωρούν σε μαζικές συλλήψεις. Στη Σπάρτη και τη γύρω περιοχή, με βάση καταλόγους που είχαν συντάξει οι δωσίλογοι και με οδηγούς κουκουλοφόρους, συλλαμβάνονται 550 πατριώτες, συνδεδεμένοι άμεσα ή έμμεσα με αντάρτες της περιοχής. Οι 400 μεταφέρονται στις φυλακές της Τρίπολης. Στόχος της ομηρείας η κατατρομοκράτηση του λαού, αλλά και η άσκηση εκβιασμού, ώστε συγγενείς και φίλοι κρατουμένων να καταταχθούν στα Τάγματα.

Η αφορμή: Στις 25 Νοεμβρίου δυνάμεις του ΕΛΑΣ στήνουν ενέδρα στο Μονοδέντρι. Υπήρχαν πληροφορίες ότι θα μεταφέρονταν ταγματασφαλίτες στη Σπάρτη για να ενισχύσουν τις εκεί γερμανόφιλες συμμορίες. Τελικά, η φάλαγγα αυτοκινήτων, που εξουδετερώθηκε, μετέφερε Γερμανούς. Εξοντώθηκαν περίπου 40 στρατιώτες (οι αριθμοί ποικίλλουν από μαρτυρία σε μαρτυρία).

Τι ακολούθησε: «Το άγγελμα ξαφνικό και αναπάντεχο σ' ολόκληρο τον Μοριά με κατάπληξη, γράφει αγωνιστής της Αντίστασης, που περιγράφει την ατμόσφαιρα μετά την ανθρωποσφαγή. Δεν είχε ματαγίνει τέτοιο ομαδικό και απαίσιο έγκλημα. Η Σπάρτη ντύθηκε στα μαύρα». Αβάσταχτος ο πόνος. Ο λαϊκός θρήνος από τον χαμό των παλικαριών θα εκφραστεί και με μοιρολόγια:

«Αητός στον ήλιο πέταξε μ' ολόχρυσες φτερούγες

απάνω απ' τον Ταΰγετο κι απάνω από τη Μάνη.

Τ' αποβραδίς εκούρνιασε στο δόλιο Μονοδέντρι,

εκεί που πέσαν οι εκατό δεκαοχτώ λεβέντες.

Βάγια σούρνει στη μύτη του κι αστέρια στα φτερά του,

Φωνές και χαιρετίσματα σούρνει στ ακρόνυχά του:

Πάψτε μάνες τα κλάματα, τι εσείσθη ο απάνω κόσμος...».

Η εκδίκηση: Τέσσερις μήνες μετά το ολοκαύτωμα, στις 13/3/1944, αντάρτικες δυνάμεις θα ξαναστήσουν ενέδρα στο Μονοδέντρι. Θα εξολοθρεύσουν φάλαγγα 8 γερμανικών αυτοκινήτων με κεραυνοβόλα επίθεση. Πρωταγωνιστές της επιχείρησης γράφουν για τα αποτελέσματα της μάχης: «Πόσα ήταν τα θύματα των Γερμανών; Υπολογίσαμε πως κάθε αυτοκίνητο είχε 20-30 στρατιώτες, δηλαδή συνολικά 200-250. Απ αυτούς μόνο 50 γλίτωσαν... Ήξεραν πια πως οι αντάρτες μας εκεί χτυπούν και πως οι 118 εκδικούνται...».

Μετά την απελευθέρωση: Τα ερωτήματα ποιοι σκότωσαν τους 118, ποιοι συνέταξαν και παράδωσαν στους Γερμανούς τους μακάβριους καταλόγους, ποιοι φορώντας μάσκες οδηγούσαν τους ναζί δεν έμειναν αναπάντητα. Έγιναν κάποιες ανακρίσεις, υπήρξαν καταθέσεις ταγματασφαλιτών, που αποκαλύπταν τους συνεργούς του ανείπωτου εγκλήματος. Με ονοματεπώνυμα! Ουδείς, βεβαίως, τελικά πλήρωσε για το όλεθρο που έσπειρε. Είχαν, άλλωστε, όλοι σπεύσει να υπηρετήσουν τη νέα εξουσία. Ούτε και από τα εκτελεστικά όργανα των ναζί έδωσε κάποιος λόγο για το Μονοδέντρι. Αν και η σφαγή των 118 αποτελούσε στοιχείο στα κατηγορητήρια της Νυρεμβέργης. Μάλιστα το υπ αριθμόν 1 υπό το γενικό σκεπτικό ότι τ αντίποινα αποτελούν μέρος προδιαγεγραμμένου σχεδίου προς τρομοκράτησιν...».

Oι δωσίλογοι απορούν...
«...Άπαντα τα εν αιτήσει του πατρός των αναφερόμενα είναι ψευδέστατα και οι τέσσεροι υιοί του όχι μόνον δεν πρέπει να απολυθούν εκ των φυλακών Τριπόλεως ένθα κρατούνται, απεναντίας δε απορούμεν πως ούτοι μέχρι σήμερον δεν έχουν εκτελεσθή» (απάντηση του εθνοπροδότη Λ. Βρεττάκου, επικεφαλής των ταγματασφαλιτών του «Λεωνίδα», στην αίτηση του Δ. Τζιβανόπουλου προς τη γερμανική διοίκηση Σπάρτης να αποφυλακιστούν τα τέσσερα παιδιά Δημοσθένης, Σωκράτης, Παρασκευάς και Ιωάννης).

Τους θυμήθηκαν μετά 33 χρόνια!
«Ως εξιλεαστικόν μέτρον διά την δειλήν και επίβουλον επίθεσιν ανταρτών εις γερμανικήν φάλαγγα αυτοκινήτων εις τον δρόμον Τριπόλεως - Σπάρτης την 25η Νοεμβρίου 1943, εξετελέσθησαν οι κάτωθι...». Ακολουθεί κατάλογος με 100 ονόματα πατριωτών στην «κοινοποίηση» της γερμανικής στρατιωτικής διοίκησης Πελοποννήσου. Δεν περιλαμβάνονται άλλοι 18 πατριώτες, που θα προστεθούν αργότερα στον κατάλογο του ολοκαυτώματος. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη μαζική σφαγή στον Μοριά. Θα ακολουθήσουν άλλες εξίσου φοβερές και ακόμη φοβερότερες στην περιοχή και όλη τη χώρα. Σε 50.000 υπολογίζονται όσοι εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα κατοχής το 1941-44.

Για πολλούς λόγους τα επόμενα χρόνια η θυσία των 118 πατριωτών στο Μονοδέντρι, τη μαύρη Παρασκευή της 26ης Νοεμβρίου 1943, δεν θα πάρει την αρμόζουσα θέση στα εθνικά σύμβολα του αγώνα για λευτεριά.

Θα περάσουν 33 χρόνια μέχρι να τιμηθούν οι εκτελεσμένοι από την επίσημη πολιτεία!

Στον μαρτυρικό τόπο της θυσίας εμποδίστηκε από τους «εθνικόφρονες», κατά τα μεταπολεμικά χρόνια, να ανεγερθεί μνημείο (επί δημαρχίας Γ. Σαϊνόπουλου). Όταν, επιτέλους, κατασκευαστεί θα φυλάσσεται τις νύχτες από συγγενείς των εκτελεσμένων!

Αλλά φαίνεται ότι αυτή δεν ήταν και η τελευταία ύβρις σε βάρος τους. Το τελευταίο διάστημα, στο πλαίσιο των συστηματικών προσπαθειών για το ξαναγράψιμο της ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης, στους τόπους μαζικού μαρτυρίου κατά την τριπλή φασιστική κατοχή, θα τρίζουν τα κόκαλα των ηρώων. Έρευνες, με ή χωρίς εισαγωγικά, από «νέες» σχολές ιστορικών θέλουν το «αίμα των αθώων» να χύθηκε μάταια περίπου, εξαιτίας των ανταρτών του ΕΛΑΣ! Αν δεν γίνονταν αντάρτικες επιθέσεις εναντίον των κατακτητών δεν θα υπήρχαν και αντίποινα! Προς το παρόν τα σχετικά διατυπώνονται κάπως... ντροπαλά.

Ο ανορθολογισμός παρόμοιων προσεγγίσεων, ανεξαρτήτως όλων των άλλων αντιϊστορικών που περιέχουν, είναι πασιφανής. Στην ακρότατη συνέπειά μπορεί να πάρει τη μορφή: κακώς υπήρξε Εθνική Αντίσταση! Όσο για το πόσο νέα είναι αυτή η «ιστορική» προσέγγιση, αρκεί να θυμηθούμε ότι την πατρότητα έχουν οι ίδιοι οι κατακτητές, οι δοσίλογοι της κατοχής και οι μεταπολεμικοί έμποροι της εθνικοφροσύνης.

πηγη: ethnos.gr / Γιώργος Κατσιμάρδος

Η μάχη των Θερμοπυλών: History Channel

Σαν σήμερα πριν 2495 χρόνια ξεκίνησε η πιο ηρωική και πιο διάσημη μάχη! Η μάχη των Θερμοπυλών με τους ηρωικούς Σπαρτιάτες του Λεωνίδα.

Έγινε το 480 π.Χ αλλά όπως θα διαπιστώσετε στο εκπληκτικό αφιέρωμα του History Channel είναι μια μάχη που ακόμη και σήμερα αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης.

Δείτε πόσο έκθαμβοι είναι οι ιστορικοί και ειδικοί που μιλούν σ΄ αυτό το αφιέρωμα για τους 300 του Λεωνίδα, την «Δύναμη Δέλτα» εκείνης της εποχής όπως λέει ένας απ΄ αυτούς.

Η Μαρία Κατσάμπη θαυμάζει το Λεωνίδα στο Λούβρο στο Παρίσι

Κατά την επιστροφή της από συνέδριο στη Βουδαπέστη, η Μαρία Κατσάμπη, υποδιευθύντρια της Αυστραλιανής Συντεχνίας Συγγραφέων, πέρασε από το Παρίσι και επισκέφθηκε το Μουσείο του Λούβρου, όπου είχε την ευκαιρία να θαυμάσει το αριστούργημα του Γάλλου ζωγράφου Ζακ Λουί Νταβίντ (1748-1825) «Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες». 

 Ο Πίνακας ολοκληρώθηκε το 1814 και σήμερα στεγάζεται στο Λούβρο, ένα από τα ονομαστά μουσεία τέχνης στον κόσμο. Τυπωμένο σημείωμα που συνοδεύει τον πίνακα αναφέρει τα εξής:

«Ο Λεωνίδας, βασιλιάς της Σπάρτης, καθισμένος πάνω σε ένα βράχο ανάμεσα στους τριακόσιους του ήρωες, συλλογίζεται, συγκινημένος, για το εγγύς και αναπόφευκτο θάνατο των φίλων του. Στα πόδια του Λεωνίδα, στη σκιά, είναι ο αδελφός της συζύγου του, ο Άγης, ο οποίος, αφού άφησε κάτω το στεφάνι από λουλούδια που είχε φορέσει κατά τη διάρκεια της θυσίας, είναι έτοιμος να βάλει το κράνος στο κεφάλι του· με βλέμμα στραμμένο στον στρατηγό περιμένει τις διαταγές του. Δίπλα του, στον ήχο της τρομπέτας δύο νεαροί τρέχουν για να λάβουν τα όπλα τους που κρέμονται από τα κλαδιά των δέντρων. Πιο μακριά, ένας από τους αξιωματικούς του, λάτρης του Ηρακλή, του οποίου τα όπλα και τη στολή φοράει, καλεί τα στρατεύματά του σε σχηματισμό μάχης. Τον ακολουθεί ο αρχιερέας, ο οποίος καλεί τον Ηρακλή να τους χαρίσει τη νίκη. Δείχνει με το δάχτυλό του τον ουρανό. Πιο πίσω ο στρατός παρελάσει.»

«Σπαρτάπολις»: Η αναβίωση της Αρχαίας Σπάρτης

Ένα ιστορικό πάρκο που θα εσωκλείει την ιστορία της ιδιαίτερής μας πατρίδας

Αναδημοσίευση από lakonikos.gr

Ένα πρωτότυπο σχέδιο που θα μπορούσε να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης για τη Σπάρτη και τη Λακωνία, γενικότερα, παρουσίασε στο πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο Σπάρτης, ο πυρηνικός ιατρός, κ. Κώστας Στεφάνου. 

Η «Σπαρτάπολις», σύμφωνα με τον εμπνευστή της, είναι μια πρόταση για τη δημιουργία ενός ιστορικού θεματικού πάρκου, μία ανακατασκευή της αρχαίας πόλης σε φυσικό μέγεθος. Πρόκειται για μια ζωντανή αναπαράσταση στην κοιλάδα του Ευρώτα, στα ίδια χώματα που περπάτησαν ο Μενέλαος, ο Λυκούργος και ο Λεωνίδας. Μια πύλη στο χωροχρόνο, ένα ζωντανό ταξίδι σε μια ρεαλιστική αναπαράσταση με την αγορά, τα δημόσια κτίρια, το στάδιο, τους ναούς και τα αγάλματα.

Ο ταξιδιώτης μέσα σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, στον τόπο και στα χώματα της αρχαίας πόλης θα βιώνει με τις αισθήσεις του και το συναίσθημα του μια ζώσα ιστορία.

Η εμπειρία
«Σπαρτάπολις»

«Η ιστορία θα γίνεται βίωμα, ρίγος και συγκίνηση, ο πολιτισμός όραμα και άγγιγμα και το μήνυμα εκείνων, παλμός και ψυχής αγωγή» σημείωσε ο κ. Στεφάνου, που παρουσίασε στο συμβούλιο μία εικονική αναπαράσταση αρχαίας ελληνικής πόλης.

Όπως οραματίζεται ο ιατρός, ο επισκέπτης θα περπατάει στην αρχαία αγορά, θα βλέπει ζωντανά τα εργαστήρια - πωλητήρια της αγγειοπλαστικής, της ζωγραφικής, της μεταλλουργίας και της υφαντουργίας. Θα παρακολουθεί πως φτιάχνονταν τα σπαθιά και οι ασπίδες, οι μανδύες και οι περικεφαλαίες και θα αγοράζει ενθύμια από πηλό και αγαλματίδια από μάρμαρο και μέταλλο. Τεχνίτες θα αναπαράγουν την αρχαία τέχνη. Στις στοές με τα καταστήματα θα γεύεται και θα αγοράζει όλα τα εκλεκτά προϊόντα της λακωνικής Γης (λάδι, ελιές, πορτοκάλια, μέλι, κρασί και άλλα). Ο επισκέπτης θα μπαίνει στους ναούς και θα ζει την ατμόσφαιρα του μυστηρίου. Θα αγορεύει στην Απέλλα, θα συμμετέχει σε συνέδρια και εκδηλώσεις στα δημόσια κτίρια. Θα ακουμπάει τα αγάλματα των θεών και των ηρώων, θα απολαμβάνει φιλοσοφικούς περιπάτους σε ένα μοναδικό τοπίο. Θα περπατάει δίπλα σε αρχαίους στρατιώτες, θα συναγωνίζεται αθλητές στο στάδιο, θα έχει βιωματική γνώση της καθημερινής ζωής των αρχαίων Σπαρτιατών.

Γιατί
στη Σπάρτη
Έχει η Σπάρτη τις προϋποθέσεις της ιστορικής μνήμης, αναρωτήθηκε ο κ. Στεφάνου; «Ναι! Απόλυτα!» τόνισε και πρόσθεσε: «Γιατί η Σπάρτη έχει ένα τεράστιο ιστορικό βάρος, γιατί έχει ένα μοναδικό παγκόσμιο brand name». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επιρροές της Αρχαίας Σπάρτης είναι εμφανείς σε κάθε πτυχή της παγκόσμιας πολιτιστικής ιστορίας για 2.500 χρόνια.

Η κρίση μπορεί
να γίνει ευκαιρία
Γύρω από το μοναδικό άξονα Τουρισμός - Πολιτισμός – Φιλοσοφία, η «Σπαρτάπολις» μπορεί να φέρει πάνω από 1 εκατομμύριο τουρίστες το χρόνο, σύμφωνα με τον πυρηνικό ιατρό. Παράλληλα μπορούν να αναπτυχθούν πολλές άλλες δραστηριότητες με τεράστια πρωτογενή και δευτερογενή οφέλη. Ποιοτικός τουρισμός με σημαντική παράταση του χρόνου παραμονής σε σύγχρονες εγκαταστάσεις υποδοχής και φιλοξενίας των επισκεπτών.

Βάσει
προϋποθέσεων
Πρόκειται για μία επενδυτική πρόταση αποδοτική και συμφέρουσα; Θα βρεθεί κάποιος φορέας που θα θελήσει να επενδύσει σε ένα τόσο μεγάλο έργο; Αρκεί μόνο μία ιδέα; «Όχι! δεν αρκεί! Χρειάζονται μια σειρά από προϋποθέσεις. Η συναίνεση της κοινωνίας. Η σοβαρότητα και η αναπτυξιακή λογική της τοπικής αυτοδιοίκησης και της πολιτείας. Ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο. Η σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού φορέα για την υλοποίηση έργων υποδομής και το σχεδιασμό ολοκληρωμένων αναπτυξιακών προγραμμάτων» εξήγησε ο κ. Στεφάνου και πρόσθεσε: «Χρειάζεται επίσης, η εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης οικονομοτεχνικής μελέτης από το δημόσιο τομέα, το δήμο ή την περιφέρεια, αναγκαία προϋπόθεση για την προσέλκυση των ενδιαφερόμενων φορέων και επενδυτών».

Μία δελεαστική
επενδυτική πρόταση
«Αν αναλογισθούμε ότι 1 εκατ. τουρίστες με μέσο όρο 1.000 ευρώ κατά άτομο για πενθήμερη παραμονή, σημαίνει 1 δισ. ευρώ το χρόνο στην τοπική οικονομία, ποσό που μπορεί να αλλάξει την εικόνα της περιοχής» παρατήρησε ο κ. Στεφάνου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η υλοποίηση της «Σπαρτάπολις» είναι ικανή να δημιουργήσει τεράστια πρωτογενή και δευτερογενή οφέλη. Μερικά από αυτά είναι: 1) Δημιουργία νέων σύγχρονων ξενοδοχειακών μονάδων, 2) Θεαματική ανάπτυξη όλων των εμπορικών δραστηριοτήτων με κύριους τομείς τον τουρισμό - τις υπηρεσίες - το εμπόριο – τη βιοτεχνία και τον πρωτογενή τομέα, 3) Δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας, 4) Σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής και αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των κατοίκων, με ουσιαστικά οφέλη στο ΑΕΠ και την Εθνική Οικονομία.

Κατά τον κ. Στεφάνου, η διεθνής εμπειρία καταγράφει τη στροφή του τουρισμού σε θεματικά πάρκα και σε άλλες ειδικές μορφές και υπηρεσίες (θαλάσσια πάρκα, ιατρικός τουρισμός κα). Στον ελλαδικό χώρο ήδη γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία ιστορικών πάρκων, στη Βέροια και τη Θεσσαλονίκη και στο Βόλο. Παράλληλα, στην Ολυμπία, έχει ξεκινήσει συζήτηση για ένα ιστορικό και μυθολογικό πάρκο. «Ο πρώτος και ικανότερος θα επιτύχει» τόνισε χαρακτηριστικά ο πυρηνικός ιατρός.

«Ναι»
από το ΔΣ
Τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, που παρακολούθησαν με ιδιαίτερη προσοχή την εισήγηση του Κώστα Στεφάνου, τάχθηκαν υπέρ της δημιουργίας της «Σπαρτάπολις», αλλά επεσήμαναν ότι απαιτείται συντονισμένη προεργασία για την επίτευξη ενός τέτοιο μεγαλεπήβολου σχεδίου. Η πρόταση υπερψηφίστηκε ομόφωνα από το ΔΣ, ενώ ανακοινώθηκε η σύσταση ειδικής επιτροπής που θα αναλάβει να κινήσει τις διαδικασίες.

Παρακάτω δείτε την παρουσίαση και συζήτηση του θέματος στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Σπάρτης, την Τετάρτη 11 του Μαρτίου του 2013.

Τα «Κορίτσια της Σπάρτης» στις όχθες του Ευρώτα, του Κορό (1868-1870)

Jean-Baptiste-Camille Corot, Jeunes filles de Sparte, 1868-1870. Ελαιογραφία σε καμβά, 42.5 x 74.8 εκ, Brooklyn Museum, Νέα Υόρκη.

Στον πίνακα αυτόν ο Γάλλος ζωγράφος Jean-Baptiste-Camille Corot (1796-1875), ο κορυφαίος τοπιογράφος της εποχής και ηγέτης της λεγόμενης «σχολής της Μπαρμπιζόν», έχει ζωγραφίσει την Emma Dobigny, που ήταν το αγαπημένο του μοντέλο (αλλά και άλλων ζωγράφων όπως ο Εντγκάρ Ντεγκά), ντυμένη με ανατολίτικα ρούχα και ξαπλωμένη πάνω σε δέρμα λεοπάρδαλης, στις όχθες ενός ποταμού. Τρεις άλλες κοπέλες χορεύουν (ή παλεύουν;) δίπλα στο ποτάμι. Προφανώς ο ποταμός είναι ο Ευρώτας, αφού ο Κορό έδωσε στον πίνακα τον τίτλο: «Κορίτσια της Σπάρτης» (Jeunes filles de Sparte).