Ενημερωτικό Δελτίο του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας «Ο Λεωνίδας» [Πολιτιστικός - Προοδευ

Wednesday, 15 October 2025

The First Greek Migrants in America were Laconians

Laconians were the very first Greek migrants to settle in America in 1767. They were promised the earth, but instead, unimaginable hardships awaited them.


Republished from an article originally posted by Vasilis Stamatakos on "Lakoniki Vivliothiki" on 11th October 2025.

The article, penned by Petros Kalonaros with the original title "The First Migrants to America were Laconians – A Laconian Migration in 1767. The Journey, their Adventures," was first published in I Foni tis Lakonias newspaper on 9th December 1946.

The Lakoniki Vivliothiki is an online platform dedicated to the history, culture, and literary heritage of Laconia. It comprises rare books, archives, photographs, and articles which illuminate the region's past and present.


The first mass migration of Greeks, and Near Eastern folk in general, to North America took place in 1767.

In 1763, the English Governor of Florida issued proclamations inviting settlers and extolling the fertility of Florida, urging anyone who wished to go and establish themselves there. Various English entrepreneurs subsequently purchased vast tracts of land in Florida, but exploiting them required labour. Other businessmen immediately appeared—in reality, they were slave traders—who undertook to bring land tillers to cultivate the land.

Among them were William Duncan and Denys Rolle, who arranged to bring indentured servants from Italy, Greece, Smyrna, and Laconia. To Laconia, they dispatched John Turnbull, a doctor by profession, but in truth, a slave trader and adventurer. Disembarking at Methoni, he set up a temporary agency and began propagating the Florida story, calling for migrants. He promised them the world: land, wages, and a good life in a marvellous climate.

Of the victims Turnbull managed to deceive, the Laconians were the majority. Many had permanently fled from Mani and Lacedaemon to Methoni, where the Turkish castle commander appeared to be rather kindly and whom the English adventurer managed to bribe in order to get permission to board his victims onto ships. News of the colonisation spread across all of Laconia, and thus many hundreds more Laconians arrived, with their wives and children, their church icons, sacred relics, and even their priests, to embark for America.

Unfortunately, or perhaps fortunately, the ships could not hold them all, and so the deceitful doctor took only fifteen hundred, whom he undertook to transport to America.

The journey was long and arduous. It took four months to reach Florida, and in the meantime, many died en route from the hardships. Upon arrival in Florida, they found other unfortunate Italians, Minorcans, and Greeks from Smyrna. All were lumped together as indentured servants to cultivate sugarcane and indigo, and were housed in wretched huts. These initial settlements formed the nucleus of the city of New Smyrna, Florida, whose founders and first inhabitants were Greeks from Laconia. The name was given because the wife of the chief agent responsible for the migration was a Greek woman from Smyrna. It was in honour of this Greek woman that the town was named New Smyrna.

The sufferings and tortures endured by these Laconians in New Smyrna, Florida, were unimaginable. They were given a piece of land with compulsory yields and fixed labour based on the system of indentured servants, or rather, the American Negroes, as described in the work Uncle Tom's Cabin.

Thus, the Laconians also suffered, and their adventures and misfortunes were chronicled by various historians, including the Frenchman Essavan in his work History of Corinth (Paris 1854), our own Kyriakos Melirrytos in his Chronology (Odessa 1836), Sathas in Turkish-Occupied Greece, as well as several Florida historians, including Williams.

According to the information gathered by these historians, the notorious doctor Turnbull, who brought these Laconians to Florida, assumed the role of overseer there and was truly their beast-tamer, or rather, their torturer. In lieu of food, he gave them one pound of maize per day for each family, and now and then, an ounce or two of pork every fortnight. And work, work without respite and without complaint, for anyone who became recalcitrant was relentlessly beaten.

So great was the misery and hunger of these unfortunate Laconians that they evoked the pity of an African Negro chief, who had settled nearby and helped them with provisions. This led to that Negro being whipped to death by the brutal Turnbull.

This situation lasted for over two years, and in 1770, the year the inhabitants of Laconia were revolting against the Ottomans, the Laconians in America in turn revolted against the brutal doctor Turnbull, their tyrant, who had brought many other assistants—'correctors'—with instructions to mercilessly whip any Laconians who did not work like dogs.

Determined to escape to Havana, they invaded the stores, looted food, and then ran to the port to seize ships. But lacking organisation and a capable leader, they were all captured, and some were sentenced to death by hanging.

A short time later, some of these Laconians and others managed to escape with their families to St. Augustine, the Governor's seat. There, they presented themselves to the Attorney General and described their plight.

Meanwhile, many other Laconians also managed to escape with their families and go to the Governor's seat, St. Augustine. A trial against Turnbull followed, and justice was rendered to these first Laconian migrants to America, most of whom settled in St. Augustine and abandoned New Smyrna, which is located further south on the eastern coast of Florida towards the Atlantic, just like St. Augustine.

The Laconians continued to live there and, thanks to their diligence and industry, acquired great wealth and formed the best society in the city, as noted by the Florida historian Williams in 1837.

The town of New Smyrna gradually declined. However, it is still there; I do not know what state it is in now or if any remnants of those old Laconian migrants still exist.

The curious thing is that right on the opposite coast, in western Florida, towards the Gulf of Mexico, Tarpon Springs thrives today—another Greek colony of sailors, sponge fishermen, and divers, most of whom are islanders from Aegina, Hydra, the Dodecanese, and other maritime parts of Greece.

There, as I understand, the life of these islanders was once so purely Greek that in the past, many would stay for years and return to Greece without having learned a single word of English.

Even today, a vibrant Greek community exists in Tarpon Springs, thanks to the "Association of Aeginitans," whose president is Mr. Emmanouil from Aegina.

Is this colony of islanders merely a coincidence in that region, or do its roots stem from that ancient Laconian settlement?

PETR. P. KALONAROS

Article by Petros Kalonaros in the newspaper I Foni tis Lakonias, 9th December 1946.

Turnbull's wife was a Greek Uniate Catholic woman from Smyrna, and he named the colony New Smyrna in her honour.

Οι Πρώτοι Έλληνες Μετανάστες της Αμερικής Ήταν Λάκωνες

Οι Λάκωνες ήταν οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες στην Αμερική το 1767. Τους έταζαν λαγούς και πετραχήλια, αλλά τους περίμεναν αφάνταστα δεινά.

Αναδημοσίευση από ανάρτηση του Βασίλη Σταματάκου στη «Λακωνική Βιβλιοθήκη» στις 11 Οκτωβρίου 2025.

Το άρθρο, γραμμένο από τον Πέτρο Καλονάρο με τον αρχικό τίτλο «Οι Πρώτοι Μετανάσται της Αμερικής Υπήρξαν Λάκωνες – Μια μετανάστευση Λακώνων το 1767. Το ταξίδι, οι περιπέτειές τους», δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα Η Φωνή της Λακωνίας στις 9 Δεκεμβρίου 1946.

Η Λακωνική Βιβλιοθήκη είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα αφιερωμένη στην ιστορία, τον πολιτισμό και τη λογοτεχνική κληρονομιά της Λακωνίας. Περιλαμβάνει σπάνια βιβλία, αρχεία, φωτογραφίες και άρθρα που φωτίζουν το παρελθόν και το παρόν του τόπου μας.


Το 1767 έγινε η πρώτη μετανάστευση Ελλήνων και εν γένει κατοίκων της Εγγύς Ανατολής στη Βόρειο Αμερική.

Το 1763 ο Άγγλος Κυβερνήτης της επαρχίας Φλωρίδας ζητούσε με προκηρύξεις του αποίκους και εξυμνούσε την ευφορία της Φλωρίδας, καλώντας όσους ήθελαν να πάνε και να εγκατασταθούν εκεί. Τότε διάφοροι Άγγλοι επιχειρηματίες αγόρασαν τεράστιες εκτάσεις στη Φλωρίδα, αλλά για να τις εκμεταλλευθούν χρειάζονταν εργατικά χέρια. Αμέσως φάνηκαν άλλοι επιχειρηματίες, στην πραγματικότητα δουλέμποροι, οι οποίοι ανέλαβαν να φέρουν αγρότες για να καλλιεργήσουν τη γη.

Ανάμεσα σε αυτούς και οι Γουίλιαμ Ντούκαν και Ντένυς Ρολ, οι οποίοι ανέλαβαν να φέρουν δουλοπαροίκους από την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Σμύρνη και τη Λακωνία. Στη Λακωνία έστειλαν τον Τζων Τόρνμπουλ, γιατρό το επάγγελμα, αλλά στην πραγματικότητα δουλέμπορο και τυχοδιώκτη, ο οποίος ξεμπαρκάροντας στη Μεθώνη ίδρυσε προσωρινό πρακτορείο και άρχισε να κάνει προπαγάνδα για τη Φλωρίδα, καλώντας μετανάστες. Τους έταζε λαγούς με πετραχήλια, γη, αμοιβές, καλοπέραση σε ένα θαυμάσιο κλίμα.

Μεταξύ των θυμάτων που κατόρθωσε ο Τόρνμπουλ να εξαπατήσει, οι Λάκωνες ήταν οι περισσότεροι. Αρκετοί είχαν καταφύγει μόνιμα από τη Μάνη και τη Λακεδαίμονα στη Μεθώνη, όπου ο Τούρκος διοικητής του κάστρου φαίνεται πως ήταν μάλλον καλοκάγαθος και τον οποίον ο Άγγλος τυχοδιώκτης κατόρθωσε να δωροδοκήσει και να πάρει άδεια να μπαρκάρει τα θύματά του στα καράβια. Η είδηση για τον αποικισμό διαδόθηκε σε όλη τη Λακωνία κι έτσι έφθασαν κι άλλες πολλές εκατοντάδες Λακώνων, με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, με τις εικόνες των εκκλησιών τους, τα ιερά κειμήλιά τους, ακόμη και με τους ιερείς τους, να μπαρκάρουν για την Αμερική.

Δυστυχώς ή μάλλον ευτυχώς τα καράβια δεν τους χωρούσαν όλους και έτσι ο απατεώνας γιατρός πήρε μόνο χίλιους πεντακόσιους, τους οποίους ανέλαβε να μεταφέρει στην Αμερική.

Το ταξίδι ήταν μακρινό και επίπονο. Χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για να φτάσουν ως τη Φλωρίδα και στο μεταξύ πέθαναν πολλοί στο δρόμο από τις κακουχίες. Φθάνοντας στη Φλωρίδα βρήκαν κι άλλους δυστυχείς Ιταλούς, Μινορκέζους και Έλληνες από τη Σμύρνη. Όλους αυτούς τους έβαλαν φύρδην μίγδην σαν δουλοπαροίκους στην καλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου και του λουλακιού και τους εγκατέστησαν σε άθλιες καλύβες. Οι πρώτες αυτές εγκαταστάσεις ήταν και οι πρώτες της πόλης Νέας Σμύρνης (New Smyrna Florida), της οποίας οι ιδρυτές και πρώτοι κάτοικοι ήταν Έλληνες από τη Λακωνία, και της οποίας το όνομα δόθηκε εξαιτίας του γεγονότος ότι η σύζυγος του κυριότερου από τους πράκτορες που ανέλαβαν τη μετανάστευση ήταν Ελληνίδα από τη Σμύρνη. Προς τιμήν αυτής της Ελληνίδας – ή μάλλον της πρώτης Ελληνοαμερικανίδας – ονομάστηκε και η κωμόπολη Νέα Σμύρνη.

Είναι αφάνταστα τα δεινά και τα βασανιστήρια που πέρασαν οι Λάκωνες αυτοί στη Νέα Σμύρνη της Φλωρίδας. Τους δόθηκε ένα κομμάτι γης με υποχρεωτική απόδοση και εργασία καθορισμένη με βάση το σύστημα των δουλοπαροίκων ή μάλλον των Νέγρων της Αμερικής, όπως περιγράφονται τα βάσανά τους στο έργο «Η καλύβα του μπάρμπα Θωμά».

Έτσι και οι Λάκωνες υπέφεραν, και τις περιπέτειές τους και τα δεινά τους τα περιέγραψαν διάφοροι ιστορικοί, μεταξύ των οποίων και ο Γάλλος Εσαβάν στο έργο του «Ιστορία της Κορίνθου» (Παρίσι 1854), ο δικός μας Κυριακός Μελίρρυτος στη «Χρονολογία» του (Οδησσός 1836), ο Σάθας στην «Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα», καθώς και αρκετοί ιστορικοί της Φλωρίδας, μεταξύ των οποίων και ο Ουίλιαμς.

Κατά τις πληροφορίες που συνέλεξαν οι ιστορικοί αυτοί, ο περίφημος ιατρός Τόρνμπουλ, που πήγε τους Λάκωνες αυτούς στη Φλωρίδα, ανέλαβε εκεί καθήκοντα αρχηγού και ήταν αληθινά ο θηριοδαμαστής ή μάλλον ο βασανιστής τους. Αντί τροφής τούς έδινε μια λίτρα καλαμπόκι την ημέρα για κάθε οικογένεια και πού και πού μια-δυο ουγγιές χοιρινό κάθε δεκαπενθήμερο. Και δουλειά, δουλειά χωρίς διακοπή και χωρίς διαμαρτυρίες, γιατί όποιος δυστροπούσε έτρωγε ξύλο ανελέητο.

Τόση δε ήταν η δυστυχία και η πείνα των δυστυχισμένων αυτών Λακώνων, ώστε προκάλεσαν τον οίκτο ενός αρχηγού Νέγρων της Αφρικής, από αυτούς που είχαν εγκατασταθεί κοντά τους και ο οποίος τούς βοήθησε με τρόφιμα. Αυτό έγινε η αφορμή να μαστιγωθεί ο Νέγρος εκείνος μέχρι θανάτου από τον θηριώδη Τόρνμπουλ.

Αυτή η κατάσταση βάστηξε πάνω από δύο χρόνια και το 1770, τη χρονιά που στη Λακωνία οι κάτοικοι επαναστατούσαν εναντίον των Οθωμανών, οι Λάκωνες της Αμερικής επαναστατούσαν κι αυτοί με τη σειρά τους εναντίον του θηριώδους ιατρού Τόρνμπουλ, του δυνάστη τους, ο οποίος είχε φέρει κι άλλους πολλούς βοηθούς του – σωφρονιστές – με εντολή να μαστιγώνουν αλύπητα τους Λάκωνες που δεν δούλευαν σαν σκυλιά.

Αποφασισμένοι κι αυτοί να δραπετεύσουν για την Αβάνα, κάνουν εισβολή στα μαγαζιά, λεηλατούν τα τρόφιμα κι ύστερα τρέχουν στο λιμάνι για να αρπάξουν πλοία. Αλλά μη έχοντας οργάνωση και κανέναν άξιο αρχηγό, πιάστηκαν όλοι και μερικοί καταδικάστηκαν σε θάνατο στην αγχόνη.

Ύστερα από λίγο χρονικό διάστημα, μερικοί από τους Λάκωνες αυτούς και άλλοι Λάκωνες κατόρθωσαν να δραπετεύσουν οικογενειακώς και να πάνε στον Άγιο Αυγουστίνο, που ήταν η έδρα του Κυβερνήτη. Εκεί παρουσιάστηκαν στον Γενικό Εισαγγελέα και εξέθεσαν τα δεινά τους.

Εν τω μεταξύ και πολλοί άλλοι Λάκωνες κατόρθωσαν να δραπετεύσουν οικογενειακώς και να πάνε στην έδρα του Διοικητή, τον Άγιο Αυγουστίνο. Εκεί ακολούθησε δίκη εναντίον του Τόρνμπουλ και αποδόθηκε δικαιοσύνη στους πρώτους αυτούς Λάκωνες μετανάστες της Αμερικής, εκ των οποίων οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Αυγουστίνο και εγκατέλειψαν τη Νέα Σμύρνη, που βρίσκεται νοτιότερα στην ανατολική ακτή της Φλωρίδας προς τον Ατλαντικό, όπως και ο Άγιος Αυγουστίνος.

Εκεί εξακολούθησαν να ζουν οι Λάκωνες αυτοί και, χάρη στη φιλοπονία και την εργατικότητά τους, απέκτησαν μεγάλες περιουσίες και αποτέλεσαν την καλύτερη κοινωνία της πόλης, όπως έγραφε το 1837 ο ιστορικός της Φλωρίδας Ουίλιαμς.

Η πόλη της Νέας Σμύρνης σιγά σιγά ξέπεσε. Πάντως βρίσκεται ακόμη εκεί, δεν ξέρω πια σε τι κατάσταση και αν υπάρχουν ακόμη λείψανα των παλαιών εκείνων μεταναστών της Λακωνίας.

Το περίεργο δε είναι ότι ακριβώς στην απέναντι ακτή, τη δυτική Φλωρίδα, προς τον κόλπο του Μεξικού, υπάρχει σήμερα σε πολύ ανθηρή κατάσταση το Τάρπον Σπρινγκς, μια άλλη ελληνική αποικία από ναυτικούς, σπογγαλιείς και δύτες, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι νησιώτες από την Αίγινα, την Ύδρα, τα Δωδεκάνησα και άλλα μέρη της ναυτικής Ελλάδας.

Εκεί, όπως μαθαίνω, η ζωή αυτών των νησιωτών ήταν άλλοτε τόσον ακραιφνώς ελληνική, ώστε παλαιότερα πολλοί έμεναν χρόνια και ξαναγύριζαν στην Ελλάδα χωρίς να έχουν μάθει λέξη αγγλική.

Αλλά και ακόμα και σήμερα υπάρχει ακμαίος ελληνισμός στο Τάρπον Σπρινγκς, χάρη στην «Ένωση Αιγινητών», της οποίας πρόεδρος είναι ο κ. Εμμανουήλ από την Αίγινα.

Η αποικία αυτή των νησιωτών να είναι άραγε μια απλή σύμπτωση στα μέρη εκείνα ή μήπως οι ρίζες της κρατούν από την παλιά εκείνη αποικία των Λακώνων;

ΠΕΤΡ. Π. ΚΑΛΟΝΑΡΟΣ
Άρθρο του Πέτρου Καλονάρου στην εφημερίδα Η Φωνή της Λακωνίας, 9 Δεκεμβρίου 1946

  1. Η σύζυγος του Τορνμπουλ ήταν Ελληνίδα Ελληνοκαθολική (ουνιτισα) από την Σμύρνη και προς τιμή της ονόμασε την αποικία Νέα Σμύρνη

 

Saturday, 11 October 2025

Κατίνα Καρούνου (1925-2025)

 


Με λύπη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο της Κατίνας Καρούνου του Ηλία, η οποία «έφυγε» στις 25 Σεπτεμβρίου 2025, στην Αδελαΐδα, σε ηλικία 100 ετών.

 Η Κατίνα γεννήθηκε στον Μπαρσινίκο Μυστρά και, παρότι ζούσε μακριά από την πατρίδα, κράτησε πάντα τις ρίζες και την αγάπη για τον τόπο της. Στην Αδελαΐδα ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τον χορό και το κέντημα, πάντα με ελληνική ψυχή και χαμόγελο.

Υπήρξε αγαπημένη σύζυγος, μητέρα, γιαγιά και προγιαγιά, αφήνοντας στις οικογένειές της μια κληρονομιά αγάπης, στοργής και ελληνικότητας.

Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους της.