Το τέλος κάθε χρονιάς και οι αρχές της επόμενης είναι μέρες γιορτινές αφιερωμένες στις διακοπές, τη χαρά, την οικογενειακή ζωή, την παράδοση˙ ήθη και έθιμα πατροπαράδοτα που φέραμε μαζί μας από τα πατρώα χωριά από τη γενέτειρα μας πατρίδα τη Λακωνία και ακόμα κρατάμε στα βάθη της καρδιάς μας, και επιπλέον, για να είμαστε αντικειμενικοί, και κάμποσα που αποκτήσαμε εδώ στην Αυστραλία στα τελευταία πενήντα τόσα χρόνια.
Τα σημαντικότερα φυσικά έχουν να κάνουν με τον εορτασμό των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς που στα χωριά της καταγωγής μας γιορτάζονταν με μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα. Από μικρά θυμόμαστε μετά τα Χριστούγεννα όλα με λαχτάρα περιμέναμε τον Αϊ-Βασίλη να φέρει τα δώρα την Πρωτοχρονιά ενώ την παραμονή γυρίζαμε από σπίτι σε σπίτι να πούμε τα κάλαντα, να φέρουμε τη χαρά ώστε οι νοικοκυρές να μας φιλοδωρούν με καραμέλες, κουραμπιέδες, μελομακάρονα, δίπλες ή ακόμη και τα καλύτερα απ’ όλα, τα νοστιμότατα τα καλτσουνάκια ποτισμένα με ροδόνερο και γεμισμένα με αμύγδαλο, και καρύδι!
Το βράδυ της παραμονής, περιμένοντας την αλλαγή του χρόνου, μαζευόμασταν σε γειτονικά σπίτια όπου οι άντρες για διασκέδαση δοκίμαζαν την τύχη τους στα χαρτιά, συνήθως τριανταένα, ενώ τα μικρά αθόρυβα παρακολουθούσαν την τύχη του πατέρα, και οι μητέρες ήταν απασχολημένες με το ψήσιμο της βασιλόπιτας.
Τα μεσάνυχτα, λίγα δευτερόλεπτα πριν από τις 12, έσβηναν τη λάμπα κι όλοι γύρω-γύρω στο τραπέζι λέγανε τα κάλαντα, αντάλλαζαν αγκαλιές και φιλιά και έκοβαν την πατροπαράδοτη βασιλόπιτα. Το κόψιμο γινόταν πανηγυρικά και με επισημότητα. Το καθήκον ήταν πάντοτε του ιδιοκτήτη. Πρώτο κομμάτι του Χριστού, μετά του σπιτιού, κι ύστερα των παρευρισκόμενων. Όποιος έβρισκε το δίφραγκο κρυμμένο μέσα στην πίτα, εκείνος θα ήταν και ο τυχερός της χρονιάς!
Ανήμερα τη πρωτοχρονιά η μητέρα και ο πατέρας ήταν ιδιαίτερα προσεκτικοί ποιος θα πρωτομπεί στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο; Προτιμούσαν, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα κανόνιζαν, κάποιον που θεωρούσαν καλότυχο να περάσει να τους κάνει ποδαρικό. Αυτή τη μέρα ασήμωναν και τα παιδιά, τις περισσότερες φορές με ένα πενηνταράκι, ή με ένα κέρασμα, μια καραμέλα, ένα καρύδι αφού χρήματα δεν υπήρχαν πολλά.
Τις καθιερωμένες αυτές παραδόσεις φέρανε και στην Αυστραλία οι πρώτοι Λάκωνες μετανάστες. Τις τηρούσαν στις εργατικές συνοικίες στο Γκούντγουντ, στο Θέμπαρτον και στο Μπόγδεν στη δεκαετία του '50 και του '60 με τον ίδιο τρόπο όπως και οι πρόγονοί τους στα Τάλαντα, το Γεράκι και την Καρίτσα. Η άσκηση τοπικών τρόπων της Αυστραλίας δεν ρίζωσε έως ότου τα αυστραλογεννημένα παιδιά, περισσότερο τα εγγόνια, άρχισαν κι αυτά να απαιτούν ό,τι απολάμβαναν τα φιλαράκια τους τα Αυστραλάκια. Έτσι, αυτά που χαιρόμαστε σήμερα είναι η ανάμειξη δύο πολιτισμών. Έχουμε τον Σάντα Κλάους που φέρνει δώρα –παιχνίδια και παρόμοια- την ημέρα των Χριστουγέννων, αν και στον Παλλακωνικό Σύλλογο για να προλάβει τον φέρνουμε πολύ νωρίτερα να μοιράσει δώρα στα παιδιά μας. Έχουμε επιπλέον και την ελληνική διατύπωση του ίδιου, τον Άϊ- Βασίλη, που θέλει ανήμερα την πρωτοχρονιά τα παιδιά να τα ασημώνουμε με χρήματα, νόμισμα παρακαλώ όχι πενηνταράκια!
Ναι μεν έχουμε αλλάξει, κάπως, αλλά ουσιαστικά σε μεγάλο βαθμό είμαστε οι ίδιοι. Δεν καλωσορίζουμε πλέον τον καινούργιο χρόνο στα σπίτια, αλλά τρέχουμε στον Παλλακωνικό Σύλλογο που δημιουργεί καινούργιες παραδόσεις, πρωτοχρονιάτικα ρεβεγιόν και χοροεσπερίδες, κάτι που έχει καθιερωθεί από τη δεκαετία του '80. Το πατροπαράδοτο τριανταένα έχει πλέον παραμεριστεί από το εορταστικό φαγοπότι, το νόστιμο σουβλάκι, το εκλεκτό κρασί, την άφθονη μπίρα, την ζωντανή μουσική, τους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς χορούς ανάμεσα των οποίων και μερικά δείγματα από τα κάλαντα. Οι παλιές λάμπες του χωριού αποτελούν απλή νοσταλγία και στόλισμα κάτω από το διάχυτο φωτισμό του Παλλακωνικού Οικογενειακού Κέντρου ενώ ένα λεπτό πριν από τις 12 τα μεσάνυχτα ο πρόεδρος του Συλλόγου σβήνει τα φώτα. Στο σιωπηλό σκοτάδι για μια φευγαλέα στιγμή οι Λάκωνες της Αδελαΐδας όλοι μαζί χέρι-χερι περιμένουν τον καινούργιο χρόνο με κάθε αισιοδοξία και βροντοφωνάζουν την αντίστροφη μέτρηση των τελευταίων δέκα δευτερόλεπτων.
Κατόπιν μέσα από το σκοτάδι μια πολύχρωμη έκρηξη: φώτα, φωνές, χαρά, αγκαλιές, φιλιά, χειραψίες, τα όργανα 10-15 λεπτά κατ 'επανάληψη να παίζουν «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά». Στη συνέχεια, καθήκον για την κοπή της πίτας πέφτει στον πρόεδρο ο οποίος κρατάει το ενδιαφέρον όλων και κόβει ένα-ένα δώδεκα κομμάτια, ένα για κάθε μήνα του χρόνου, τα οποία παραχωρούνται με κλήρωση σε δώδεκα τυχερούς από τους 300 περίπου παρευρισκόμενους. Ένας απ’ αυτούς, ο πιο τυχερός απ’ όλους, με τη σειρά θα βρει και τη χρυσή λύρα του Συλλόγου. Χρόνια του πολλά και καλά.
Χρόνια πολλά και σε όλη τη Λακωνική πατριά. Μακάρι όλοι μας για πολλά-πολλά ακόμα χρόνια να απολαμβάνουμε αυτό το υπέροχο μίγμα των δυο πολιτισμών που στο τέλος τέλος δεν διαφέρει και τόσο από τι γίνεται στους Μολάους, την Σκάλα και την Σπάρτη.
Ο Παλλακωνικός Σύλλογος, εύχεται σε όλα τα μέλη και φίλους Καλά Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά!
Πρωτοχρονιάτικος Χορός
την Παρασκευή 31 του Δεκέμβρη 2010
στο Παλλακωνικό Οικογενειακό Κέντρο
24 – 26 Aldridge Avenue, Plympton Park
από 7:00 το βράδυ μέχρι 2:00 το πρωί
Παρακαλούμε κλείστε τις θέσεις σας εγκαίρως για να μπορέσουμε να σας εξυπηρετήσουμε.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά
ψηλή μου δενδρολιβανιά
Κι αρχή καλός μας χρόνος
εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος.
Αρχή που βγήκε ο Χριστός
άγιος και πνευματικός
στη γη να περπατήσει
και να μας καλοκαρδίσει.
Άγιος Βασίλης έρχεται,
και δεν μας καταδέχεται,
από την Καισαρεία,
συ' σαι αρχόντισσα κυρία.
Βαστά εικόνα και χαρτί
ζαχαροκάρνο, ζυμωτή
χαρτί και καλαμάρι
δες και με το παλικάρι.
Το καλαμάρι έγραφε,
τη μοίρα του την έλεγε
και το χαρτί ομίλει
Άγιε μου καλέ Βασίλη.
Και νέον έτος αριθμεί
την του Χριστού περιτομή
και η μνήμη του Αγίου
Ιεράρχου Βασιλείου.
Του χρόνου μας αρχή καλή
και ο Χριστός μας προσκαλεί
την κακία ν' αρνηθούμε
μ' αρετές να στολιστούμε.
Να ζούμε βίον τέλειον
κατά το Ευαγγέλιον
με αγάπη με ειρήνη
και με τη δικαιοσύνη.
Χρόνια πολλά και ευτυχή
με καθαρά κι αγνή ψυχή
με χαρά και με υγεία
και με θεία ευλογία.
