Τα Λεωνίδια: Καινούργιος πολιτιστικός θεσμός των Λακώνων του Σίδνεϊ

Με ιδιαίτερη χαρά και περηφάνια μαθαίνουμε ότι ο αδελφικός μας σύλλογος, ο Παν-Λακωνικός Σύλλογος της Νέας Νότιας Ουαλίας, τούτο μήνα πρόκειται να εγκαινιάσει ένα καινούργιο πολιτιστικό θεσμό με το όνομα Λεωνίδια τα οποία θα λάβουν μέρος στο Σίδνεϊ στις 22, 23 και 24 του Σεπτέμβρη.

Τα «Λεωνίδια» ήταν ετήσιες εορτές των αρχαίων Σπαρτιατών προς τιμή του ήρωα βασιλιά και τους 300 θερμοπυλομάχους.  Στο σύγχρονο Σίδνεϊ επαναφέρετε προς τη διάσωση των παραδόσεων μας εδώ στην Αυστραλία.

Οι Σπαρτιάτες του Σίδνεϊ βλέπουν τα Λεωνίδια σα σύνολο πολιτιστικών εκδηλώσεων που θα περιλαμβάνουν έκθεση φωτογραφίας από τη βραβευμένη Ελληνίδα και Λακώνισα Έφη Αλεξάκη, διάλεξη της γνωστής φιλολόγου Αναστασίας Αναστασιάδου για τα 200 χρόνια από το θάνατο του πρόδρομου της μεγάλης ελληνικής επανάστασης, καπετάν Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη, και επίσημο χορό.

Σκοπός των Λεωνιδίων είναι να προβάλουν, να δώσουν έμφαση και να ξαναθυμίσουν σε μικρούς και μεγάλους την κουλτούρα, την ιστορία και τη λαογραφία του τόπου της καταγωγής μας, της Λακωνίας.  Έτσι θα δείξουμε σαν Έλληνες και σε τούτη την περίπτωση σαν Σπαρτιάτες συμμετέχουμε, τιμούμε και συνεχίζουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Σαν αναμνηστικό των εγκαινίων των Λεωνιδίων ο εκεί Παν-λακωνικός Σύλλογος θα εκδώσει λεύκωμα που θα αναφέρει ιστορικά στοιχεία το τόπου μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και θα είναι διανθισμένο με γνωστά και ιδιαίτερα αξιόλογα τοπία της Λακωνίας.

Σαν αδελφικός σύλλογος ο Παλλακωνικός της Νότιας Αυστραλίας συγχαίρει την πρωτοβουλία του Σίδνεϊ και με ιδιαίτερο μήνυμα εύχεται η διοργάνωση να στεφθεί με κάθε επιτυχία.  Βλέπετε το μήνυμα μας.

Ο Παλλακωνικός Σύλλογος της Νότιας Αυστραλίας χαιρετίζει την έκδοση του λευκώματος και το καινούργιο θεσμό των Λεωνιδίων που οργανώνονται στο Σίδνεϊ.  Εύχεται, επίσης, κάθε επιτυχία στους στόχους που συμβάλουν στην διατήρηση και προώθηση της κουλτούρας μας στη Αυστραλία και στη σύσφιγξη των δεσμών μας με την προγονική μας πατρίδα τη Λακωνία.

Μήνυμα του Παλλακωνικού Συλλόγου Νότιας Αυστραλίας

στον Παλλακωνικό Σύλλογο Νέας Νότιας Ουαλίας

για τα «ΛΕΩΝΙΔΙΑ 2005»

Αγαπητοί Συμπατριώτες,

Με μεγάλη χαρά χαιρετίζουμε τις εκδηλώσεις των Λεωνίδιων  που οργανώνετε για πρώτη φόρα φέτος στο Σύδνεϋ.

Η πρωτοβουλία σας αποτελεί σπουδαίο πολιτιστικό άλμα στην διατήρηση και προώθηση της κληρονομιάς των Λακώνων στην Αυστραλία.  Οι εκδηλώσεις αυτές, που προβάλουν και προωθούν τον πολυπολιτισμό στη χώρα τούτη,  δίνουν την ευκαιρία στους Αυστραλούς συμπολίτες μας, αλλά και στα παιδιά μας, να γνωρίσουν και να βιώσουν την πλούσια λαογραφική και πνευματική μας παράδοση.

Η προσπάθεια αυτή τιμάει ολόκληρη την πατριά των Λακώνων της Νέας Νότιας Ουαλίας.  Είμαστε βέβαιοι η πολιτιστική προβολή των Λακώνων στην Αυστραλία θα συνεχιστεί τόσο με τις εκδηλώσεις του συλλόγου σας όσο και με άλλες εκδηλώσεις που μπορούμε και πρέπει να διοργανώνουμε σε άλλες πολιτείες της χώρας.    

Θερμά συγχαρητήρια και ευχές για τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία των «ΛΕΩΝΙΔΙΩΝ 2005».

Χρίστος Γ Βλάχος

Πρόεδρος

Ομιλία: Οι Βρονταμίτες Κόντρα στον Ιμπραήμ

Στις 12 του Σεπτέμβρη 1825 οι Βρονταμίτες έχασαν το χωριό τους στις φλόγες που Ιμπραήμ Πασά. Τρις μέρες αργότερα οι περισσότεροι έχασαν την ίδια τη ζωή τους στο ολοκαύτωμα στο Παλιομονάστηρο. Στη μνήμη των προγόνων του, την Παρασκευή βράδυ 16 του Σεπτέμβρη, ο Χρίστος Γ Βλάχος θα εξιστορήσει τα τραγικά γεγονότα της εποχής εκείνης και την επίδραση στην μετέπειτα πορεία του χωριού.

Καριτσιώτικο Πανηγύρι στον Παλλακωνικό Σύλλογο

Την τελευταία Κυριακή του Αυγούστου ο Παλλακωνικός φιλοξενεί την  Αδελφότητα Καριτσιωτών που διοργανώνει γιορτή να συμπίπτει με «Του Αγιαννιού», το πανηγύρι της χρόνιας, στην Καρίτσα.

Στις 28 και 29 του Αυγούστου γίνεται το μεγαλύτερο, το χρονιάτικο, πανηγύρι του χωριού. Πολλοί Καριτσιώτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό επιθυμούν να βρίσκονται στο χωριό για το διήμερο αυτό πανηγύρι. Πρωί-πρωί την ημέρα της γιορτής όλοι στο χωριό, παρέες-παρέες, ανεβαίνουν στο βουνό για να προσκυνήσουν στο ξωκλήσι του Άϊ-Γιάννη, ενώ το απόγευμα συνεχίζεται το γλέντι και ο δημόσιος χορός στην πλατεία.   

Εύλογα τότε εδώ στην Αυστραλία ο χορός και το γλέντι να γίνεται στο Λακωνικό Οικογενειακό Κέντρο, η στέγη όλων των Λακώνων στην Αδελαϊδα.

Αφιέρωμα Γιάννη Γαβιήλ

Η   ΚΑΡΙΤΣΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΩΝΑ

 Η  Καρίτσα είναι ένα γραφικό χωριό χτισμένο σε μια πλαγιά της οροσειράς του Πάρνωνα. Τα σπίτια της είναι πετρόχτιστα με κόκκινα κεραμίδια και πιτσιλιστά ντουβάρια. Τα παλιότερα χρόνια πολλά από τα σπίτια σκεπάζονταν με πλάκες.

Η θέα της είναι καταπληκτική. Από εκεί ψηλά που είναι χτισμένη βλέπει τη γαλάζια θάλασσα που απλώνεται στο βάθος του ορίζοντα, αρκετά βουνά, χωριά και κωμοπόλεις.  Το κλίμα της Καρίτσας είναι βουνίσιο, σχετικά ξερό. Το καλοκαίρι είναι συνήθως δροσερό, αλλά ο χειμώνας αρκετά ψυχρός. Η αντάρα σκεπάζει την περιοχή αρκετές μέρες κάθε χρόνο. Οι δυνατοί άνεμοι, συνήθως ο βοριάς, είναι συχνοί προπαντός το χειμώνα.

Τα παλιά χρόνια η Καρίτσα αποτελούσε μέρος του συγκροτήματος των λεγόμενων Κουνουποχωρίων. Σήμερα αποτελεί ένα από τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Γερόνθρων. Το κτίριο της κοινότητας είναι πλέον κλειστό.

Τα χρόνια της μετανάστευσης πολλοί Καριτσιώτες έφυγαν κυρίως για την Αυστραλία. Το χωριό ερήμωσε από τα νιάτα και παρέμειναν σε αυτό τα γεροντάκια. Έτσι πολλά σπίτια σε λίγο έκλεισαν.

Οι κάτοικοι ασχολούνται με τα χωράφια, τις ελιές και την κτηνοτροφία. Τα τελευταία χρόνια έχουν επεκταθεί και σε καλλιέργειες σε τοποθεσίες του Γερακίτικου κάμπου, με αγορές νέων χωραφιών.

Το χωριό χωρίζεται σε δύο γειτονιές, την Δώθε Γειτονιά και την Πέρα Γειτονιά. Στη Δώθε Γειτονιά βρίσκεται και η κεντρική βρύση του χωριού κάτω από το Τουνταίικο Ρουμάνι.

Η πλατεία του χωριού, ένα παλιό μικρό αλώνι που μετατράπηκε σε πλατεία, χτισμένη από πέτρες είναι το πρώτο που συναντά κανείς όταν μπαίνει στο χωριό. Από την πλατεία αναβαίνοντας μερικά σκαλιά μπαίνουμε στο προαύλιο της Ευαγγελίστριας. Η Ευαγγελίστρια είναι η κύρια εκκλησία του χωριού χτισμένη πριν από 100 χρόνια περίπου. Η δεύτερη εκκλησία του χωριού είναι ο Άγιος Κωνσταντίνος, δίπλα στο κοιμητήριο.

Σε μια άκρη της πλατείας και λίγο πιο ψηλά, κοντά στο παλιό σχολείο το οποίο αργότερα στέγασε το γραφείο της κοινότητας, είναι τα Σφονταμάκια.  Οι χωριανοί κάθονταν στον ίσκιο τους και συζητούσαν ατελείωτα όλα τα νέα του χωριού. Τα Σφονταμάκια ήταν η μικρή βουλή του χωριού.

Προχωρώντας προς το χωριό και σε αρκετή απόσταση πριν φτάσουμε συναντάμε το Κοτρόνι στα δεξιά του δρόμου. Το κοτρόνι είναι ένας μεγάλος βράχος που ξεφυτρώνει από το  έδαφος. Το περίεργο είναι ότι στην κορφή αυτού του βράχου υπάρχει μία μυγδαλιά. Άγνωστο αλλά και αξιοθαύμαστο πως αυτή η μυγδαλιά ξεφύτρωσε εκεί ψηλά και πριν από πόσα χρόνια.

Συνεχίζοντας φτάνουμε στην εκκλησούλα του Αϊ-Νικόλα και από εκεί ανηφορίζουμε προς το χωριό. Τα παλιά χρόνια μετά τον Αϊ-Νικόλα για να φτάσεις στο χωριό ανέβαινες από τις τρόκλες, ανηφορικό μονοπάτι όλο πέτρες. Σήμερα ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος μέχρι την πλατεία.

Ονομαστό στην περιοχή το πανηγύρι του Αϊ-Γιάννη. Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 29 Αυγούστου. Ανήμερα όλο το χωριό ανηφορίζει για τη λειτουργία στην εκκλησούλα του Αϊ-Γιάννη ψηλά στο βουνό, στον Ελατιά. Το βράδυ γίνεται το πανηγύρι στην πλατεία.

Παλιές φιγούρες και ονομαστοί για τη δύναμή, τη λεβεντιά και τα ανδραγαθήματά τους τα αδέλφια Κωνσταντής και Μιχάλης Μαλαβάζος (Ρουμάνος). Πολλές οι ιστορίες που διηγούνται γι αυτούς. Ο Μιχάλης Ρουμάνος, σε μεγάλη ηλικία πλέον, όταν του έδινες το χέρι για να τον χαιρετήσεις σου το έσφιγγε σαν τανάλια με τη χερούκλα του.

Οι οικογένειες που διατηρούν συνεχιζόμενη παρουσία στο χωριό από τα παλιά χρόνια είναι: Αντωνίου, Κατσάμπη, Κρητικού, Μαλαβάζου, Προφύρη, Ρήγα, Ροζακλή, Τούντα, Τσεμπελή, Χαγιά.

Είναι πολλά αυτά που μπορεί να γράψει κανείς για την Καρίτσα, κυρίως για τα παλιά χρόνια που ήταν και τα ποιο ωραία και που όλα ήταν ποιο γραφικά. Τότε το χωριό είχε ζωή, κίνηση. Τα σπίτια ήταν όλα ανοιχτά, υπήρχε κόσμος. Τα ζώα ανεβοκατέβαιναν φορτωμένα. Σήμερα όλα έχουν αλλάξει.

Για όποιον έχει πρόσβαση στο internet, θα μπορούσε ένα δει μια πολύ καλή δουλειά η οποία έχει γίνει από δύο πατριώτες που ζουν στην Αυστραλία. Ο πρώτος, ο Δημήτρης Κατσάμπης δημιούργησε τη σελίδα της Καρίτσας στη διεύθυνση http://karitsa.tripod.com. Ο δεύτερος, ο Στέλιος Χαγιάς καταγράφει τα οικογενειακά δέντρα των Καριτσιωτών στη διεύθυνση http://tribalpages.com/tribes/karitsa.

Ο γράφων κατάγεται από την Καρίτσα. Η μητέρα μου, Μαρία Τούντα (Μικρούτση) γεννήθηκε στην Καρίτσα. Η μητέρα της, η γιαγιά μου, Γεωργία Λάμπρος ή Γιωργίτσα ήταν από τον Άγιο Δημήτρη, ήταν η μικρότερη αδελφή του Κωνσταντή (Σκούπα).

(Από εφημερίδα «Τα Νέα του Αγίου Δημητρίου και του Δήμου Νιάτων», έκδοση Νοέμβρη-Δεκέμβρη 2004)

ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟΙ ΣΥΛΟΓΟΙ Ν.Α.: Παλλακωνικός Σύλλογο

Μόνο τα πιο σημαντικά έργα του Συλλόγου μας μπορώ να παρουσιάσω σε αυτό το μικρό κείμενο αφού πρόκειται για 38 περίπου χρόνια συνεχούς δραστηριό­τητας των μελών. Δε Θα ανα­φέρω τα πάμπολλα ονόματα των αξιωματούχων, συμβού­λων και μελών των διαφόρων επιτροπών που έχουν εργα­στεί και εργάζονται. Αυτά καταγράφονται στα πρακτικά συνεδριάσεων και πρόσφατα στα έντυπα "Λακωνικά Νέα" και "Λακωνικό Δελτίο" που εκδίδονται από το σύλλογο. Όλα αυτά τα ντοκουμέντα βρίσκονται στη βιβλιοθήκη του Λακωνικού Κέντρου, στο 24 Aldridge Avenue, Plympton Park, South Australia.

Μιλώντας γενικά μπορού­με να πούμε ότι πρόκειται για έναν αρκετά δραστήριο οργανισμό. Ανά πάσα στιγμή 25 με 30 μέλη του συλλόγου βρίσκονται έτοιμοι για να διοργανώσουν διάφορες εκδηλώσεις. Κάθε εβδομάδα πραγματοποιείται και μια τουλάχιστον εκδήλωση. Πα­ρασκευή βράδυ είναι για χρόνια τώρα καθιερωμένη ως οικογενειακή βραδιά με γεύ­μα και αναψυκτικά και με ομιλίες πάνω σε διάφορα θέματα και συζητήσεις. Αυτές οι βραδιές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τις γυναίκες που βρίσκουν την ευκαιρία να βγούνε από την καθημερινή ρουτίνα και από τη μοναξιά αφού τα παιδιά τους έχουν παντρευτεί.

Η συμμετοχή ανδρών και γυναικών στη ζωή του συλλό­γου είναι μια παλιά και πολύ­τιμη παράδοση. Άρχισε από τη στιγμή που 100 περίπου μέλη ίδρυσαν το σύλλογο σε ένα οίκημα στην οδό Wright, στο κέντρο της Αδελαϊδας. Μέχρι 1000 άτομα παρευρέ­θηκαν σε έναν πρωτοχρονιά­τικο χορό.

Αυτή η παραδοσιακή συμ­μετοχή αποδείχτηκε δημιουρ­γική στον ιστορικό ρόλο του Συλλόγου να προσφέρει και να κάνει έργα για τα μέλη του, για την παροικία και τη γενέ­τειρα και για την Πολιτεία που ζούμε.

Ίσως το πιο αξιόλογο έργο είναι το Λακωνικό Κέντρο το οποίο λειτουργεί για κάμποσα χρόνια με ευρύχωρη αίθουσα για 250 με 300 άτομα, μπουφέ και βιβλιοθήκη. Για να όλο κληρωθεί - έχει ακόμα λίγες ελλείψεις – χρειάστηκαν πολλά έξοδα και αρκετή εθελοντική εργασία από τεχνίτες και εργάτες/τριες.

Πλούσια είναι και η βιβλιοθήκη με 900 περίπου βιβλία που δανείζονται τα μέλη και μη μέλη που ενδιαφέρονται για ιστορία, μυθιστορήματα, πολιτικά, Θρησκεία και ιδιαί­τερα για τη Λακωνία.

Αξιόλογη είναι και αυτό που λέμε "πνευματική" ή "πο­λιτισμική κίνηση" η οποία πήρε πολλές μορφές: Διαλέ­ξεις και ομιλίες πάνω σε ιστο­ρικά γεγονότα στη Λακωνία όπως η εκστρατεία του Δρά­μαλη το 1825, η προσφορά του Π. Κρεβατά στην επανά­σταση του 1821 και ο άδικος χαμός του, το ολοκαύτωμα των Βροναταμιτών, η εκτέλε­ση Λακώνων από τους Γερμανούς ναζί στην κατοχή και η εκτέλεση των 118 πατριωτών στο Μονοδέντρι το Νοέμβρη το 1943 - κάτι που μνημονεύ­εται κάθε χρόνο. Επίσης,

Διάλεξη / συναυλία για τον Λάκωνα ποιητή Γιάννη Ρίτσο και διάλεξη πάνω στην πολύ­τιμη συνεισφορά των Ελλή­νων μεταναστών στην Αυ­στραλέζικη κοινωνία.

Πρέπει επίσης να σημειώ­σω ότι συχνά κάθε Παρα­σκευή βράδυ, γίνονται ομιλίες για τα χωριά μας. Και αυτή είναι μια καθιερωμένη βραδιά με την ονομασία "το χωριό μου". Και άλλοι βοηθούν τον ομιλητή αν χρειαστεί.

Προβάλλονται επίσης ται­νίες στη μεγάλη οθόνη γύρω από τοπία της Λακωνίας - κάτι που δίνει την ευκαιρία στη δεύτερη γενιά να μάθουν για τον τόπο των γονέων και προ­γόνων τους.

Εκτός από τις καθιερω­μένες εορτές - εθνικές, της μητέρας, του πατέρα και της γυναίκας - ο σύλλογος έχει τώρα καθιερώσει και τη μέρα της Γιαγιάς και του Παππού.

Στις δεκαετίες του `50 - '70, όταν η γενέτειρα δεν ευη­μερούσε τόσο πολύ, ο σύλ­λογος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα να βοηθήσει. Ενί­σχυσε οικονομικά μέχρι δέκα οικογένειες, στέλνοντας 1500 με 3000 δολάρια σε κάθε περίπτωση. Δώρισε και ένα νοσοκομειακό αυτοκίνητο στο Νοσοκομείο Σπάρτης αξίας $20,000 δολαρίων.

Χιλιάδες δολάρια έστειλε ο Σύλλογος για τους σει­σμόπληκτους της Καλαμά­τας, Αθήνας και Θεσσαλονί­κης και πρόσφατα για τα Θύ­ματα του τσουνάμι της Ασίας.

Με την προώθηση του πο­λιτισμού μας και η φιλαν­θρωπία είναι ένα σημαντικό στοιχείο του συλλόγου μας. Άρχισε λίγο μετά την ίδρυση του μάλιστα με την παροχή ενίσχυσης σε οκτώ οικογέ­νειες εδώ στην Αδελαϊδα. Συνεχίστηκε με δωρεές στα νοσοκομεία και άλλα ιδρύματα της Νότιας Αυστραλίας και της γενέτειρας μέχρι τις μέρες μας.

Με τον πολιτισμό ο Σύλλο­γος πάντοτε έβλεπε την ανάγ­κη να ενισχυθούν οι προσπά­Θειες για τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας.

Εκτός από τη βιβλιοθήκη, τα έντυπα και άλλες δραστη­ριότητες, ο σύλλογος έχει υποστηρίξει ηθικά και οικονο­μικά το τμήμα Ελληνικών σπουδών στο πανεπιστήμιο Φλίντερς, τα Ελληνικά προ­γράμματα του σταθμού 5ΕΒΙ, σχολεία όπου διδάσκεται η ελληνική όπως το δημοτικό του Ασκοτ Παρκ το οποίο δί­νει βραβεία στους αριστού­χους κάθε χρόνο και χρημα­τική ενίσχυση κατά διαστήμα­τα. Τέτοιες πρωτοβουλίες έφεραν το σύλλογο μας σε στενή συνεργασία με το Δημαρχείο του Μάριον σε Θέματα κοινού ενδιαφέρο­ντος όπως οι εκδηλώσεις γύρω από τη "Μέρα της Αρ­μονίας". Η τελευταία πρωτο­βουλία μας αφορούσε την εφαρμογή της ισότητας συλ­λόγων σε θέματα δημαρχια­κών φόρων και τελών, το Land

Ταχ, και κρατικών επιχορη­γήσεων. Ναι, γίνονταν διακρί­σεις εις βάρος των παροικια­κών μας οργανισμών. Ίσως γίνονται ακόμα - κάτι που δεν είναι σωστά σε μια δημοκρα­τική και πολυπολιτισμική κοινωνία που όλοι μας αγω­νιστήκαμε να δημιουργήσου­με.

Να αναφέρω και το γε­γονός ότι ο Παλλακωνικός Σύλλογος συνέβαλε στην ίδρυση της Πελοπονησιακής ομοσπονδίας της Νότιας Αυστραλίας πριν λίγα χρόνια.

Όπως κάθε παροικιακό σωματείο ο σύλλογος μας είχε και έχει τα προβλήματά του. Ένα γενικό πρόβλημα

είναι πως να συμμετέχουν τα μέλη της δεύτερης - και τρί­της - γενιάς στη ζωή των συλ­λόγων. Στη δική μας περίπτω­ση κάναμε ό,τι μπορούσαμε και πετύχαμε αρκετά. Σε μια περίοδο σχεδόν όλα τα μέλη του συμβουλίου μας ήταν Αυστραλογεννημένα. Και δυο Πρόεδροι του συλλόγου μας είχαν γεννηθεί στην Αυστραλία.

Από τη δική μου πείρα τέτοια προβλήματα λύνονται καλύτερα με τον διάλογο σε Θέματα ουσίας αναφορικά με το ρόλο του συλλόγου στις συνθήκες που βρισκόταν. Κάπως έτσι τα βλέπανε οι πρωτοπόροι του Παλλακωνι­κού Συλλόγου της Ν. Αυ­στραλίας και αυτοί που τους ακολούθησαν. Τα έργα τους, που προσπάθησα να κατα­γράψω, δείχνουν ότι όλοι είχαν ευγενικά ιδανικά και οράματα που μπορούσαν να γίνουν πράξη με συλλογική εργασία.

Χρήστος Γ. Βλάχος
Παροικιακό Βήμα", Απρίλιος 2005